شیخ عبدالسمیع غزنوی، استاد جهادی طالبان بهدلیل اظهارات متفاوت بازداشت شد.
طالبان که در سالهای اخیر بارها ادعای “تحملپذیری” و “اصلاحات داخلی” را مطرح کردهاند، بار دیگر نشان دادند که در برابر کوچکترین دیدگاه متفاوت از درون صفوف خود—تاب نمیآورند. تازهترین نمونه، بازداشت شیخ عبدالسمیع غزنوی، یکی از چهرههای برجسته و مؤثر فکری این گروه است.
شیخ غزنوی، مردی ۷۰ ساله و از چهرههای شاخص جهادی در چهار دهه اخیر، استاد بسیاری از فرماندهان و مقامهای ارشد طالبان به شمار میرود. در میان حلقات طالبان، او به «امام جهاد» شهرت دارد و همواره مورد احترام بوده است.
اما همین چهره محبوب، بهدلیل اظهار نظرهای اخیرش مورد خشم استخبارات طالبان قرار گرفت. غزنوی در یکی از مدارس دینی طالبان با صراحت اعلام کرد که شریعت اسلام، آموزش زنان و دختران را منع نکرده و موضوع حجاب نباید بهانهای برای محرومیت آموزشی باشد. او همچنین با اشاره به فرمان اخیر رهبر طالبان مبنی بر ممنوعیت پیوستن اعضای این گروه به تحریک طالبان پاکستان (TTP)، گفت: «جهاد فرض عین است، چه در پاکستان باشد، چه در آفریقا.»
این سخنان که بهروشنی تفسیری مستقل و متفاوت از مواضع رسمی رهبری طالبان دارد، باعث شد تا دستگاه استخبارات طالبان او را بازداشت و به دادگاه نظامی معرفی کند. دادگاه نیز برای این عالم کهنسال حکم ۴۰ روز حبس صادر کرد. منابع میگویند که پس از آزادی، غزنوی ممکن است از فعالیتهای دینی و منبر نیز محروم شود.
این برخورد با یکی از چهرههای فکری مورد احترام طالبان، بار دیگر ماهیت اقتدارگرایانه و تحملناپذیر این گروه را نمایان میسازد. اگر صدای منتقدی چون شیخ غزنوی در داخل ساختار طالبان تحمل نمیشود، وضعیت برای خبرنگاران، منتقدان مستقل، و فعالان اجتماعی در بیرون از ساختار، روشن و هشداردهنده است.
طالبان با چنین برخوردهایی نشان میدهند که نهتنها در برابر انتقاد تاب ندارند، بلکه حتی اجازه تفسیر دینی متفاوت را نیز از عالمان خود سلب میکنند.