سوانح آمر پیرم قل ضیائی

سوانح آمر پیرم قل ضیائی

آمرپیرم قل با، قومندان امنیه تخار.
آخرین تصویر، از آمرپیرم قل ضیایی

ملا پیرم‌ قل فرزند ارباب آدینه در سال ۱۳۴۰ خورشیدی در روستای هزار سموچ، از مربوطات رستاق به دنیا آمد. او دوران کودکی را در مدرسه دینی رستاق درس خواند و توسط ملا نادر صبوریار، اولین فرمانده حزب اسلامی افغانستان، به این حزب پیوست. ملا پیرم‌قل ضیایی در سال‌های اولیه جهاد از سرگروپ‌های ملا نادر صبوریار و از فرماندهان حزب اسلامی بود که با این حزب اختلاف پیدا کرد و با کشتن ملا ابراهیم آب‌بزانی، هم‌صنفی مدرسه‌اش و ۲۶ سرگروپ دیگر حزب اسلامی، در رمضان سال ۱۳۶۴ به حزب جمعیت اسلامی پیوست و رابطه‌اش با حزب اسلامی را برای همیشه قطع کرد.

او با ۲۵۰ نیروی تحت فرمانش با جمعیت اسلامی و شورای نظار همکاری کرد و به تدریج به یکی از بزرگ‌ترین بازوهای نظامی و مردمی احمدشاه مسعود در تخار  بدل شد. او در دوران جهاد و در رستاق یکی از سرسخت‌ترین فرماندهان جهادی بود که با روس‌ها، حکومت کمونیستی وقت و صمد پاچا، آمر جبهه تخار وابسته به سازایی‌ها، می‌جنگید. او در سفر فرانسه نیز احمدشاه مسعود را همراهی کرده بود و با او به عنوان معاون نظامی کار می‌کرد.

ملا پیرم ‌قل پس از ترور احمدشاه مسعود، «قهرمان ملی کشور»، بنا بر اختلافاتی با جمعیت اسلامی و شورای نظار و بنا بر علایق قومی، به حزب جنبش ملی اسلامی به رهبری جنرال دوستم پیوست. او در انتخابات پارلمانی  سال ۱۳۸۴ به مجلس نماینده‌گان راه یافت و پنج سال نماینده مردم تخار در مجلس بود. پیرم‌قل پس از بازگشت به تخار به عنوان یک فرمانده قدرت‌مند محلی همکار با دولت به حاکمیت خویش در رستاق ادامه داد. گفتنی است که او به قتل برخی از افراد نیز متهم است.

پیرم ‌قل برجسته ‌ترین چهره مقاومت ضد طالبانی در تخار و بزرگ‌ترین فرمانده نیروهای خیزش مردمی بود. او با سابقه طولانی نظامی و سیاسی‌اش به‌عنوان یکی از نزدیک‌ ترین چهره‌ها به احمدشاه مسعود، فرمانده ضد طالبان و یک رهبر بزرگ مردمی قوم اوزبیک در تخار از موانع اصلی بر سر راه طالبان به شمار می‌رفت.

پیرم ‌قل ضیایی مشهور به «آمر پیرم‌ قل»، با‌نفوذترین چهره ضد طالبانی تخار، در روستای قرلق، از مربوطات ولسوالی رستاق ترور شد. او ساعت ۱۱ پیش از چاشت روز یک‌شنبه، ۱۲ ثور سال ۱۴۰۰، در منطقه قلعه گرداب، از مربوطات ولسوالی رستاق کشته شد. منابع امنیتی دلیل مرگ او را انفجار ماین خوانده اند. معاون شورای عالی مصالحه ملی اما قتل او را «هدف‌مند» خوانده گفته است که او پس از دریافت تماس، توسط یک راکت رهبری شده از بین رفته است.