در سایهی تنشهای روبهافزایش میان ایران و اسرائیل، گزارشهایی منتشر شده که نشان میدهد قطعات پهپادهای اسرائیلی از طریق خاک افغانستان به ایران قاچاق شدهاند؛ روندی که بدون اطلاع یا دستکم چشمپوشی حکومت طالبان، عملاً ممکن نبوده است.
با تشدید نگرانیها، جمهوری اسلامی ایران واردات کالا از مرزهای شرقیاش، بهویژه گذرگاههای مشترک با افغانستان را متوقف کرده است. این واکنش در ظاهر، اقتصادیست؛ اما پیامدهای امنیتی آن میتواند بسیار گستردهتر باشد.
برای نخستینبار، منابع امنیتی ایران از بازداشت دو تبعه افغانستان خبر دادهاند که به گفتهی آنان، در انتقال تجهیزات پهپادی و مواد منفجره اسرائیلی از طریق شبکهای مرتبط با سفارت طالبان در تهران دست داشتهاند. این ادعا، اگرچه تاکنون توسط طالبان رد یا تأیید نشده، اما زنگ خطر جدی برای نقش این گروه در تحولات منطقهای به شمار میرود.
از نشانهها چنین برمیآید که طالبان دیگر تنها یک گروه منزوی در کابل نیستند، بلکه ممکن است به بازوی اجرایی پروژههای امنیتی در خدمت قدرتهایی تبدیل شوند که تا دیروز «دشمنان جهاد» خوانده میشدند. سیاست سکوت، انکار و تغافل طالبان در برابر ایران، حالا به مرحلهای تازه وارد شده است؛ مرحلهای که میتواند به حمایت از گروههای تندرو ضدایرانی مانند «جیشالعدل»، پناهدادن به مخالفان جمهوری اسلامی، جاسوسی و حتی شرکت در عملیاتهای مستقیم علیه تهران منتهی شود.
اگر بحران میان ایران و اسرائیل به جنگی تمامعیار بینجامد، افغانستانِ طالبان ممکن است از یک همسایه خاموش، به جغرافیای پشتیبان خصومت بدل شود.