کابل – براساس اسناد درز کرده به رسانهها از وزارت دفاع طالبان، این گروه اخیراً بیش از چهار هزار نیروی نظامی خود را از ساختار رسمی برکنار کرده است. بدخشان، با بیش از ۱۰۰۰ نیروی اخراجشده، در صدر فهرست این تصفیهها قرار دارد؛ تصمیمی که با واکنش منفی طالبان محلی در شمال کشور همراه شده است.
بهدنبال بدخشان، بیشترین اخراجشدهها مربوط به ولایتهای کاپیسا، پروان و تخار هستند.
برکنارشدگان عمدتاً وابسته به فرماندهان شناختهشده طالبان، از جمله فصیحالدین فطرت (رئیس ستاد ارتش)، عبدالقهار متوکل، سمیعالله رسول و مولوی سیفالدین عزیزی بودهاند. بسیاری از این نیروها در جریان سقوط حکومت پیشین، نقشی کلیدی در تصرف ولایتهای شمال ایفا کرده بودند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، در واکنش به انتشار این اسناد تأیید کرده است که «تنقیص نیروها» بهمنظور کاهش بروکراسی و بهبود عملکرد اداری انجام شده است. با این حال، مکتوب داخلی منتسب به هبتالله اخندزاده، رهبر طالبان، که به تاریخ ۲۴ حمل نشر شده، کاهش بودجه را دلیل اصلی این تصمیم عنوان میکند. در این مکتوب، دستور داده شده تا ۲۰ درصد از نیروی انسانی وزارت دفاع، وزارت داخله و ریاست استخبارات، به حالت «احتیاط فعال» منتقل شوند.
نامهای جداگانه از ملا یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان، نیز نشان میدهد که در روند اخراجها، اولویت با افرادی بوده که «منفور و نامطلوب» تلقی شدهاند—عبارتی مبهم که گمانهزنیها درباره تصفیه سیاسی و قومی در ساختار طالبان را تقویت کرده است.
همزمان با اخراج گسترده نیروهای بدخشانی، نشانههایی از نارضایتی و شکاف درونی در صفوف طالبان در شمال کشور دیده میشود. منابع محلی از درگیری در ولسوالی جرم میان طالبان محلی و نیروهای مرکز گزارش دادهاند.
طالبان بدخشانی، که عمدتاً تاجیکتبار هستند، والی و دیگر مقامات غیرمحلی را به بیعدالتی و تبعیض متهم کردهاند. شماری از فرماندهان، از جمله ملا صلاحالدین سالار، خواستار برکناری والی و بازنگری در ترکیب رهبری ولایتی شدهاند.
در پی تشدید تنشها، مقامهای ارشد طالبان، از جمله رئیس ستاد ارتش و رئیس استخبارات، برای مهار بحران به بدخشان سفر کردهاند. این تحولات بار دیگر بر چالشهای ریشهای طالبان در مدیریت تنوع قومی و انسجام ساختاری تأکید میکند—چالشی که میتواند بهمرور مشروعیت داخلی این گروه را تضعیف کند.