نسل کشی هزاره‌ها و تاریخ رنج؛ مرور جنایات از امیر عبدالرحمان تا امروز.
فعالان مدنی، پژوهشگران و نویسندگان هزاره در فرانکفورت آلمان، نشست یک‌صد‌و‌سی‌و‌سومین سالگرد آغاز نسل‌کشی هزاره‌ها را برگزار کردند.
این نشست با هدف «شکستن سکوت و بلند کردن صدای هزاره‌ها» برگزار شد و شرکت‌کنندگان ضمن بررسی ابعاد تاریخی، بر لزوم مستندسازی دقیق و روایت صحیح نسل‌کشی تأکید کردند. پژوهشگران تاریخ هزاره‌ها یادآور شدند که کشتار این قوم از دوران امیر عبدالرحمان خان آغاز شده و تا دوره طالبان نیز ادامه داشته است، و در اشکال مختلف از قتل‌عام، تبعیض سیستماتیک، تا محدودیت‌های اجتماعی و اقتصادی همچنان ادامه دارد.
ملیسا اسکای کیووندا، پژوهشگر تاریخ هزاره‌ها، در این نشست تصریح کرد که زنان، کودکان و سالمندان بیشترین قربانیان این نسل‌کشی بوده‌اند. محمدامین احمدی، پژوهشگر امور دینی، نیز ابعاد حقوقی این جنایات را تشریح کرد و یادآور شد که هر کشتاری نسل‌کشی محسوب نمی‌شود و باید با معیارهای حقوقی بین‌المللی مطابقت داشته باشد. هم‌چنین بسم‌الله تابان، از مقام‌های پیشین حکومت افغانستان، خواستار پرداخت غرامت به خانواده‌های قربانیان و تأمین عدالت برای هزاره‌ها شد.
برگزارکنندگان نشست نیز بر لزوم مستندسازی، روایت دقیق تاریخ و تلاش برای عدالت تأکید کردند. آن‌ها اشاره کردند که نسل‌کشی هزاره‌ها، از زمان امیر عبدالرحمان تا امروز، با عناوین و اشکال مختلف ادامه داشته است؛ از محدودیت‌های سیاسی و اجتماعی گرفته تا خشونت‌های هدفمند. پیش‌تر نیز کمیته روابط خارجی پارلمان کانادا این قتل‌عام تاریخی را به‌رسمیت شناخته بود، امری که اهمیت بازشناسی و عدالت برای هزاره‌ها را بیش از پیش نشان می‌دهد.
